Đất trông lúa là một trong các loại đất có diện tích tương đối lớn ở nước ta với truyền thống là một nước có nền văn minh lúa nước lâu đời. Bảo vệ đất trồng lúa là một trong các chủ trương, chính sách của nhà nước ta hiện nay, tuy nhiên do khí hậu, điều kiện tại một số khu vực không thích hợp cho việc trồng lúa cũng như không đảm bảo năng suất nên nhà nước cho phép được chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa để canh tác một giống cây trồng khác nhưng vẫn đảm bảo các điều kiện của đất trồng lúa. Vật làm thế nào để chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa? Hồ sơ, thủ tục thực hiện như thế nào? Điều kiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa là gì? Để tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này, xin mời bạn đọc tham khảo bài viết “Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa tại Đà Nẵng” của Luật sư Đà Nẵng chúng tôi.
Đất trồng lúa, chuyển đổi cơ cấu cây trồng là gì?
Việt Nam là một trong các nước có nền văn hóa nông nghiệp lúa nước và là một trong các nước xuất khẩu lúa gạo lớn trên thế giới. Diện tích đất nông nghiệp ở Việt Nam tương đối lớn trong đó có diện tích đất trồng lúa được nhà nước bảo vệ và có các chính sách hạn chế việc chuyển đổi đối với đất trồng lúa. Giống như cái tên gọi của nó, đất trồng lúa là một loại đất nông nghiệp với mục đích để trông lúa nước và được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật đất đai. Cụ thể:
Căn cứ theo Phụ lục số 01 Ban hành kèm theo Thông tư số 27/2018/TT-BTNMT thì:
Đất trồng lúa là ruộng và nương rẫy trồng lúa từ một vụ trở lên hoặc trồng lúa kết hợp với các mục đích sử dụng đất khác được pháp luật cho phép nhưng trồng lúa là chính và trường hợp chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa theo quy định tại Điều 4 của Nghị định 35/2015/NĐ-CP, Khoản 11 Điều 2 của Nghị định 01/2017/NĐ-CP. Trường hợp đất trồng lúa nước có kết hợp nuôi trồng thủy sản thì ngoài việc thống kê theo mục đích trồng lúa nước còn phải thống kê theo mục đích phụ là nuôi trồng thủy sản.
Theo đó đất trồng lúa bao gồm:
+ Đất chuyên trồng lúa
Là ruộng trồng lúa nước, hàng năm cấy trồng từ hai vụ lúa trở lên, kể cả trường hợp có luân canh, xen canh với cây hàng năm khác hoặc có khó khăn đột xuất mà chỉ trồng cấy được một vụ hoặc không sử dụng trong thời gian không quá một năm.
+ Đất trồng lúa nước còn lại
Đất trồng lúa nước còn lại là ruộng trồng lúa nước, hàng năm chỉ trồng được một vụ lúa, kể cả trường hợp trong năm có thuận lợi mà trồng thêm một vụ lúa hoặc trồng thêm cây hàng năm khác hoặc do khó khăn đột xuất mà không sử dụng trong thời gian không quá một năm.
+ Đất trồng lúa nương
Là đất chuyên trồng lúa trên sườn đồi, núi dốc từ một vụ trở lên, kể cả trường hợp trồng lúa không thường xuyên theo chu kỳ và trường hợp có luân canh, xen canh với cây hàng năm khác.
Còn chuyển đổi cơ cấu cây trồng là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, Chính phủ, nhằm góp phần tăng thu nhập cho người dân ở nông thôn, tạo điều kiện cho bà con tận dụng tối đa lợi thế về đất đai, khí hậu để phát triển kinh tế, góp phần đa dạng hóa sản xuất nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu… Chuyển đổi cơ cấu cây trông có thể hiểu đơn giản là chuyển sang trông các loại cây trồng khác nhằm tăng năng suất, phù hợp với khí hậu nhưng vẫn đảm bảo các điều kiện mà pháp luật quy định không làm mất đi đặc tính của đất trồng loại cây trước đó.
Điều kiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa tại Đà Nẵng
Một trong các chủ trương về sử dụng đất của cước ta hiện nay chính là hạn chế và kiểm soát chặt chẽ việc chuyển đổi đất trồng lúa, nhất là đất chuyên trồng lúa nước sang đất phi nông nghiệp, đặc biệt là đất khu công nghiệp. Do đó để được phép chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa thì người sử dụng đất cần đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật và đảm bảo việc chuyển đổi trong phạm vi cho phép.
Căn cứ theo Điều 56 Luật Trồng trọt 2018 quy định như sau:
“Điều 56. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa
1. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa được quy định như sau:
a) Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương, nhu cầu thị trường, điều kiện nguồn nước và khí hậu;
b) Hình thành vùng sản xuất tập trung theo từng cây trồng gắn với dồn điền, đổi thửa, liên kết sản xuất theo chuỗi;
c) Bảo đảm khai thác hiệu quả cơ sở hạ tầng sẵn có; phù hợp với quy hoạch và định hướng hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp của địa phương;
d) Không làm mất đi điều kiện cần thiết để trồng lúa trở lại.
2. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”
Bên cạnh đó, tại khoản 1 Điều 13 Nghị định 94/2019/NĐ-CP cũng quy định như sau:
“Điều 13. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa
1. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 56 của Luật Trồng trọt và các quy định sau đây:
a) Kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng của cấp có thẩm quyền phê duyệt.
b) Không làm mất đi các điều kiện để trồng lúa trở lại; không làm biến dạng mặt bằng, không gây ô nhiễm, thoái hóa đất trồng lúa; không làm hư hỏng công trình giao thông, công trình thủy lợi phục vụ trồng lúa.
c) Trường hợp chuyển trồng lúa sang trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản, được sử dụng tối đa 20% diện tích đất trồng lúa để hạ thấp mặt bằng nuôi trồng thủy sản với độ sâu không quá 120 cen-ti-mét so với mặt ruộng.”
Như vậy, theo các quy định nêu trên thì để chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa thì cần phải đáp ứng các điều kiện sau:
– Phù hợp với kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng của cấp có thẩm quyền phê duyệt.
– Không làm mất đi các điều kiện để trồng lúa trở lại; không làm biến dạng mặt bằng, không gây ô nhiễm, thoái hóa đất trồng lúa; không làm hư hỏng công trình giao thông, công trình thủy lợi phục vụ trồng lúa.
– Bảo đảm khai thác hiệu quả cơ sở hạ tầng sẵn có; phù hợp với quy hoạch và định hướng hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp của địa phương;
– Chỉ được sử dụng tối đa 20% diện tích đất trồng lúa để hạ thấp mặt bằng nuôi trồng thủy sản với độ sâu không quá 120 cen-ti-mét so với mặt ruộng.
Thủ tục chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa tại Đà Nẵng
Để thực hiện việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa thì người sử dụng đất cần làm hồ sơ, thủ tục để xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa. Việc xin phép phải được thực hiện tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền và chuẩn bị đầy đủ các hồ sơ, giấy tờ chứng minh cho việc đủ điều kiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa. Theo đó khi làm thủ tục chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa, người thực hiện cần chú ý các vấn đề sau:
Hồ sơ chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa tại Đà Nẵng
Căn cứ khoản 3 Điều 13 Nghị định 94/2019/NĐ-CP quy định về trình tự, thủ tục, thẩm quyền chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa thì hồ sơ chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa như sau:
-01 bản đăng ký chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa theo Mẫu số 04.CĐ Phụ lục X ban hành kèm theo Nghị định 94/2019/NĐ-CP.
Thủ tục thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa tại Đà Nẵng
Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong nước, tổ chức, cá nhân nước ngoài sử dụng đất trồng lúa hợp pháp có nhu cầu chuyển đổi sang trồng cây hàng năm, trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản; hộ gia đình, cá nhân trong nước sử dụng đất trồng lúa hợp pháp có nhu cầu chuyển sang trồng cây lâu năm gửi 01 bản đăng ký đến Ủy ban nhân dân cấp xã
Trường hợp bản đăng ký chuyển đổi không hợp lệ, trong thời gian 03 ngày làm việc, Ủy ban nhân dân cấp xã phải hướng dẫn cho tổ chức, cá nhân chỉnh sửa, bổ sung bản đăng ký.
Trường hợp bản đăng ký chuyển đổi hợp lệ và phù hợp với kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa của Ủy ban nhân dân cấp xã, trong thời gian 05 ngày làm việc, Ủy ban nhân dân cấp xã có ý kiến “Đồng ý cho chuyển đổi”, đóng dấu vào bản đăng ký, vào sổ theo dõi và gửi lại cho người sử dụng đất.
Trường hợp không đồng ý, Ủy ban nhân dân cấp xã phải trả lời bằng văn bản theo Mẫu số 05.CĐ Phụ lục X ban hành kèm theo Nghị định 94/2019/NĐ-CP.
Đất trồng lúa sau khi chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo quy định được thống kê là đất trồng lúa.
Mời bạn xem thêm các bài viết sau:
- Quy trình kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm
- Xử phạt khi không có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm như thế nào?
- Mẫu hợp đồng thuê lại đất tại Đà Nẵng
Thông tin liên hệ
Vấn đề “Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa tại Đà Nẵng” đã được chúng tôi cung cấp qua thông tin bài viết trên. Luật sư Đà Nẵng luôn có sự hỗ trợ nhiệt tình từ các chuyên viên tư vấn pháp lý, quý khách hàng có vướng mắc hoặc nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý liên quan như là Ly hôn đơn phương vui lòng liên hệ đến hotline. Chúng tôi sẽ giải quyết các khúc mắc của khách hàng, làm các dịch vụ một cách nhanh chóng, dễ dàng, thuận tiện.
Câu hỏi thường gặp
Căn cứ khoản 2 Điều 13 Nghị định 91/2019/NĐ-CP sửa đổi bởi khoản 4 Điều 1 Nghị định 04/2022/NĐ-CP quy định như sau:
“2. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa vi phạm quy định tại điểm a, b, c khoản 1 Điều 13 Nghị định số 94/2019/NĐ-CP ngày 13 tháng 12 năm 2019 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Trồng trọt về giống cây trồng và canh tác thì hình thức và mức xử phạt như sau:
a) Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển đổi cơ cấu cây trồng dưới 0,5 héc ta;
b) Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ 0,5 héc ta đến dưới 01 héc ta;
c) Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ 01 héc ta trở lên.”
– Phải đăng ký với Ủy ban nhân dân cấp xã theo quy định
– Không được làm hư hỏng hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng và ảnh hưởng xấu tới việc sản xuất lúa ở các khu vực liền kề;
– Trường hợp làm hư hỏng hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng phải có biện pháp khắc phục kịp thời và phải bồi thường nếu gây ảnh hưởng xấu tới sản xuất lúa của các hộ ở khu vực liền kề;
– Trường hợp đất bị nhiễm mặn tạm thời trong vụ nuôi trồng thủy sản nước mặn, thì phải có biện pháp phục hồi để trồng vụ lúa ngay sau vụ nuôi trồng thủy sản.